میدان ژئومغناطیسی و جهت چرخش زمین به دور خودش

از زمان‌های قدیم ، انسان متوجه شده بود که زمین همچون یک آهنربای عظیم عمل می‌کند، بدین‌گونه که گویا هسته‌ی زمین همچون آهنربای بزرگی است که قطب جنوب یا S آن به طرف قطب شمالِ جغرافیایی زمین و قطب شمال یا N آن به طرف قطب جنوبِ جغرافیایی زمین است. بنابراین آهنرباهای کوچکِ آویزان در سطح زمین به‌گونه‌ای جهت‌گیری می‌کنند که قطب N آن‌ها به طرف شمال جغرافیایی و قطب S آن‌ها به طرف جنوب جغرافیایی زمین باشد. از این خاصیت همواره برای جهت‌یابی به‌ویژه در مسافرت‌های دریایی استفاده شده و می‌شود.

ادامه مطلب...

چرا جریان هوا باعث کاهش فشار و احساس خُنَکی می‌شود؟

از معادله‌ی برنولی می‌دانیم برای یک سیّال غیر قابلِ تراکم، فشار در نقطه‌ای از سیال که سرعت سیال در آن زیاد است کمتر از نقطه‌ای است که سرعت سیال در آن کمتر است به‌شرطی که این نقاط در یک سطحِ افقی واقع باشند. می‌خواهیم یک درک فیزیکی مستقیم و ساده از این واقعیت داشته باشیم. شکل زیر را در نظر بگیرید.

ادامه مطلب...

چرا گشتاور وارد بر اجسام بی‌حرکت صفر است؟

می‌دانیم که در مکانیک تحلیلی با تعریف گشتاور به صورت F×r به راحتی ثابت می‌شود که هنگامی که اندازه حرکت زاویه‌ای یک جسم صُلب با گذشت زمان تغییر نکند ناچاراً گشتاور وارد شده بر آن صفر است. هنگام تدریس موضوع گشتاور به یک دانش آموز دبیرستانی، چون او در سطحی نیست که برهان تحلیلی قضیه‌ی فوق به او ارائه گردد، بعد از ارائه‌ی تعریفی مشابه فوق برای گشتاور به هیچ وجه برای او ثابت نمی‌شود که گشتاور اِعمال شده بر یک جسم ساکن صفر است بلکه بیان می‌شود که باید چنین باشد.. به عبارت ساده‌تر با فرض اینکه میله‌ی AB نشان داده شده در شکل 1، که در نقطه‌ی A لولا شده است، بی‌حرکت است رابطه‌ی F1•AB=F2•AC به عنوان یک قضیه ثابت نمی‌شود بلکه به عنوان یک اصل بدیهی الزامی به دانش‌آموز عرضه می‌شود.ادامه مطلب...